نفقه زن یکی از حقوق مالی او به حساب می آید و پرداخت آن به عنوان یکی از مهم ترین وظایف شوهر در طول زندگی مشترک شناخته می شود. نفقه موضوعی با ابعاد گسترده است و موارد متعددی را در بر می گیرد. حتی فرزندان نیز از حق نفقه برخوردار می باشند.

امروزه نفقه بخش عمده ای از پرونده های دعاوی خانواده را به خود اختصاص داده و موضوعیست که درهر مرحله ای از زندگی مشترک ممکن است مطرح شود. یعنی دعاوی مربوط به نفقه فقط مختص دوران طلاق نبوده و مستقل از آن می باشد. هر چند در دوران طلاق به علت شرایط موجود ممکن است بیشتر و جدی تر مطرح شود. شما چقدر با قوانین نفقه زن و نحوه ی مطالبه ی آن آشنایی دارید؟ در ادامه با ما همراه باشید.

نفقه زن به چه معناست؟

با توجه به ماده 1107 قانون مدنی ایرانف نفقه بدین شرح عنوان گردیده است: نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. به طور کلی نفقه به مواردی اشاره می کند که به عنوان ضروریات زندگی شناخته می شود: مانند درمان، دارو، خوراک، لباس، مسکن و سایر احتیاجات زن در طول زندگی مشترک.

از نظر قانونی پرداخت نفقه ی زن بر نفقه ی فرزندان و پدر و مادر واجب می باشد.. اگر شخصی به پدر و مادر خود نفقه ای پرداخت می کند از نظر اولویت زن او در مقام اول قرار دارد و پس از آن نفقه ی فرزندان ضروریست. سپس می تواند برای پرداخت نفقه ی پدر و مار خود اقدام نماید.

میزان مبلغ نفقه حسب هر مورد متقاوت بوده و برای محاسبه و پرداخت آن بایستی مواد متعددی را در نظر داشت. به طور کلی تعیین میزان نفقه زن از طریق کارشناس رسمی دادگستری صورت می پذیرد و در این میان با توجه به شئونات و شخصیت اجتماعی زن، میزان تحصیلات، سن   جایگاه اجتماعی، خانواده ی پدری و همچنین اوضاع و احوال و میزان دارایی ها و اموال مرد تعیین می گردد.

پس از بررسی های مورد نیاز نظر کارشناس به دادگاه ارجاع داده می شود و حکم مقتضی در این زمینه اخذ می گردد از نظر قانونی افراد 7 روز مهلت دارند که از تاریخ ابلاغ حکم، اعتراضات خود را به آن بیان کرده و در صورت وارد آمدن این اعتراضات دادگاه مجددا قضیه را به هیئت کارشناسان دادگستری ارجاع می دهد.

شرایط پرداخت نفقه زن

از نظر قانونی پرداخت نفقه زن به عنوان یکی از مهم ترین تکالیف مرد در طول زندگی مشترک شناخته می شود و به محض وقوع عقد نکاح میان زن و مرد پرداخت آن بر ضمه ی مرد قرار می گیرد. اما برای پرداخت نفقه دو شرط مهم زیر را باید در نظر گرفت:

تمکین زن

تمکین زوجه، هر دو جنبه ی تمکین عام و تمکین خاص آن را در بر می گیرد. در صورتی که زن از تمکین خود سرباز زند از نظر قانونی ناشزه خوانده می شود. قانون تکلیفی برای پرداخت نفقه ی زن ناشزه در نظر نگرفته و از این رو مرد در مقابل عدم تمکین همسر خود وظیفه ای برای پرداخت نفقه نخواهد داشت.

متذکر می شویم که تمکین عام به معنای پیروی و اطاعت کامل از دستورات شوهر و زندگی در محل مورد نظر او می باشد که البته بایستی در حیطه ی قانون و شرع باشد. تمکین خاص به معنای اطاعت از شوهر در زمینه ی امور زناشویی و جنسی می باشد و به در دسترس بودن زن اشاره می کند. به موجب قانون ایران هرگاه زن بدون عذر موجه شرعی و یا قانونی از تمکین اعم از عام و خاص سر باز زند و امتناع ورزد، حق نفقه ی او ساقط می گردد. اما در صورتی که برای عدم تمکین خود عذر شرعی داشته باشد، مانند اعتکاف، سفر حج، بیماری، عات ماهانه و سایر موارد حق نفقه ی او کماکان پابرجاست.

عقد دائم

یکی از مهم ترین شروط دریافت نفقه زن وقوع عقد ازدواج دائم میان زن و مرد می باشد. بنابراین در شرایطی که عقد ازدواج از نوع نکاح موقت یا صیغه باشد، حق نفقه ی زن منتفی خواهد بود و زن از نطر قانونی نمی تواند اقدامی برای گرفتن نفقه انجام دهد.

نکته ی مهمی که در این میان وجود دارد ماده ی 1115 قانون مدنی می باشد که در آن بیان گردیده هرگاه زن اثبات کند از زندگی زناشویی و از سمت شوهر او خطراتی نظیر خطرات مالی، جانی و شرافتی متوجه اوست و دیگر قادر به ادامه ی زندگی مشترک با شوهر خود در یک منزل نیست، حق نفقه ی او محرز بوده و می تواند برای گرفتن نفقه ی خود اقدام نماید.

4 نکته ی مهم در رابطه با پرداخت نفقه زن

• زن می تواند برای دریافت و مطالبه ی نفقه ی معوقه ی خود نیز اقدام نماید. به این معنا که اگر مرد برای مدت زمانی از پرداخت نفقه ی زن خودداری نموده و یا به هر دلیل از پرداخت آن سرباز زده است، زن می تواند نفقه ی تمامی این مدت را مطالبه نماید.
• پرداخت نفقه فرزند یکی از وظایف مرد شناخته می شود ولی از نظر قانونی امکان مطالبه ی نفقه ی معوقه ی فرزند وجود ندارد.
• پرداخت نفقه زن در طول دوران عده ی پس از طلاق رجعی بر عهده ی مرد می باشد و ضروریست.
• زنان در دروان حبس از نظر قانونی مستحق دریافت نفقه می باشند. حق حبس یکی از مهم ترین حقوق زنان در طول زندگی مشترک می باشد که به موجب آن زن می تواند تا زمانی که مهریه ی خود را به طور کامل دریافت نکرده است، از تمکین خاص خودداری نماید.

اقامه دعوی نفقه زن

اقامه ی دعوی نفقه از طریق دادگاه حقوقی و کیفری امکان پذیر می باشد که مسیر قانونی هر یک متفاوت است.

برای اقامه ی دعوی حقوقی زن می تواند دادخواستی در رابطه با مطالبه ی نفقه ی خود تنظیم کرده و با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی آن را ثبت نماید. متذکر می شویم که اگر میزان مبلغ نفقه زیر 20 مییلون تومان باشد، شورای حل اختلاف به عنوان مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به این دعوی شناخته می شود. اما اگر مبلغ نفقه بیشتر از 20 میلون تومان بود، در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارد.

عدم پرداخت نفقه از منظر قانون مجازات ایران جرم می باشد و قابل شکایت کیفری خواهد بود. به طوریکه قانون برای عدم پرداخت نفقه مجازات حبس مرد را در نظر گرفته است. به این منظور زوجه می تواند با تنظیم شکوائیه عدم پرداخت نفقه خواستار رسیدگی دادسرا در این زمینه گردد و موضع را از جنبه ی کیفری پیگیری نماید.

 نفقه زن در دوران عقد

یکی از سؤال برانگیزترین موضوعات در رابطه با پرداخت نفقه، پرداخت نفقه زن در دوران عقد می باشد. عموما در دوران عقد زن و مرد با یکدیگر زندگی نمی کنند و بنابراین موضوع تمکین با چالش ها و ابهاماتی روبروست. در این دوران چنانچه تمکین خاص صورت پذیرفته باشد و زن آماده ی شروع زندگی مشترک باشد، حتی در شرایطی که مرد از آوردن زن به خانه ی خود و یا شروع زندگی مشترک  امتناع می ورزد پرداخت نفقه ی زن ضروریست.

 نفقه زن از دیدگاه وکیل ملکی

خانواده و مسائل مربوط به آن یکی از مهم ترین بخش های نظام حقوقی ایران به شمار می رود و حوزه ای جداگانه برای آن در نظر گرفته شده است. در کنار اهمیت این دعاوی بایستی به تخصصی بودن آنها را نیز اشاره کنیم، امری که جایگاه وکیل خانواده را بهتر و بیشتر تبیین می کند. جزئیات قانونی بسیار زیادی در ارتباط با نفقه زن وجود دارد و بدیهی است که صدور احکام مقتضی از سوی دادگاه منوط بر آگاهی از قوانین می باشد. حضور وکیل خانواده ی متخصص و باتجربه می تواند پرونده ی شما را در درست ترین مسیر قانونی قرار دهد و با ارائه ی راهکارهایی صحیح و لوایح درست

دکتر زهره وند با سال ها فعالیت متمادی و پژوهش ها و مطلعات مستمر در عرصه ی وکالت دعاوی خانواده از سوابقی درخشان در این حوزه برخوردار می باشد و با تکیه بر دانش و تجارب ارزشمند خود می تواند بهترین نتایج را در کوتاه ترین زمان رای پرونده ی شما رقم بزند. دفتر حقوقی دکتر زهره وند در شمیرانات تهران واقع گردیده و با تیمی از وکلای توانمند و مجرب در حوزه ی دعاوی خانواده آماده ی ارائه ی کلیه ی خدمات حقوقی به شما هموطنان عزیز در داخل و خارج ایران می باشد.